Dự án BOT là gì? Dự án BOT thì Chủ đầu tư là ai? Dự án BOT thường tập trung vào lĩnh vực nào?
Dự án BOT
Dự án BOT là Dự án đầu tư xây dựng công trình, tổ chức quản lý và kinh doanh có thu phí các dịch vụ sử dụng công trình với thời hạn dự tính thu hồi đủ vốn và thu được lợi nhuận; sau khi kết thúc thời hạn hợp đồng thì công trình đó được chuyển giao không bồi hoàn cho Nhà nước để tiếp tục quản lý và sử dụng.
Dự án BOT (viết tắt của từ Build – Operate – Transfer) là một hình thức đầu tư trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, dựa trên hợp đồng giữa chính phủ và các nhà đầu tư, thường là doanh nghiệp tư nhân. Theo hình thức này, nhà đầu tư sẽ đầu tư xây dựng và vận hành công trình trong một thời gian nhất định (thường từ 20-30 năm), sau đó chuyển giao toàn bộ công trình lại cho chính phủ hoặc đơn vị quản lý vận hành công trình.
Trong thời gian vận hành công trình, nhà đầu tư có quyền thông qua việc thu phí dịch vụ, thuế hoặc các nguồn thu khác để thu hồi vốn đầu tư và lợi nhuận đầu tư của mình. Sau khi chuyển giao công trình, nhà đầu tư không còn liên quan đến việc vận hành công trình.
Mục đích của dự án BOT là để khuyến khích sự tham gia của các nhà đầu tư tư nhân vào lĩnh vực cơ sở hạ tầng, giúp chính phủ giảm bớt áp lực về nguồn vốn đầu tư cũng như nâng cao chất lượng và hiệu quả của các dự án công trình. Các dự án BOT thường được áp dụng cho các công trình như đường cao tốc, cầu, cảng biển, sân bay, nhà máy điện, nhà máy xử lý nước, và nhà máy xử lý rác thải.
Dự án BOT bao gồm ba giai đoạn chính:
Xây dựng (B – Build): Nhà đầu tư sẽ xây dựng cơ sở hạ tầng hoặc dự án dịch vụ công cộng. Giai đoạn này bao gồm các hoạt động như nghiên cứu, lên kế hoạch, thiết kế, giải phóng mặt bằng, triển khai công trình và hoàn thành xây dựng.
Vận hành (O – Operate): Sau khi dự án hoàn thành, nhà đầu tư sẽ đảm nhận quản lý và vận hành dự án trong một khoảng thời gian nhất định. Giai đoạn này thường là thời gian nhà đầu tư thu hồi vốn và kiếm lời từ việc khai thác dịch vụ công cộng.
Chuyển giao (T – Transfer): Khi hết thời gian quản lý và vận hành theo hợp đồng, nhà đầu tư sẽ chuyển giao dự án (cơ sở hạ tầng và dịch vụ công cộng) lại cho tổ chức hoặc chính phủ địa phương mà không nhận lại bất cứ khoản chi phí nào. Sau đó, tổ chức hay chính phủ địa phương sẽ tiếp tục vận hành và duy trì dự án.
Dự án BOT giúp các chính phủ thu hút vốn đầu tư nước ngoài và kinh nghiệm quốc tế để phát triển cơ sở hạ tầng và dịch vụ công cộng. Đồng thời, nhà đầu tư cũng có cơ hội thu hồi vốn và sinh lợi trong giai đoạn vận hành dự án.
